تعیین ضریب حساسیت گندم به تنش رطوبتی در مراحل مختلف رویش در منطقة کرج

جهت تعیین ضریب حساسیت گندم (ky) پائیزه (رقم مهدوی) به تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد در ایستگاه تحقیقات خاک و آب کرج، آزمایشی بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی با نه تیمار و چهار تکرار در خاکی با بافت لوم رسی در سال زراعی 78-1377 انجام شد. تیمارهای آبیاری عبارت بودند از: بدون آبیاری یا تیمار دیم (t1)، آبیاری کامل در تمام مراحل رشد یا تیمار شاهد (t2)، آبیاری تا انتهای مرحله پنجه زنی و سپس قطع آب تا آخر دوره رشد (t3 )، آبیاری تا انتهای مرحله ساقه رفتن و سپس قطع آب تا آخر دوره رشد (t4)، آبیاری تا انتهای مرحله گرده افشانی کامل و سپس قطع آب (t5)، بدون آبیاری تا شروع مرحله ساقه رفتن و سپس آبیاری کامل تا آخر دوره رشد (t6)، بدون آبیاری تا شروع خوشه رفتن و سپس آبیاری کامل تا آخر دوره رشد (t7)، بدون آبیاری تا شیری شدن و سپس آبیاری کامل تا آخر دوره رشد (t8)، آبیاری فقط در مراحل خوشه رفتن، گلدهی و گرده افشانی (t9). تبخیر و تعرق در هر تیمار و برای مراحل مختلف رشد از روش بیلان رطوبت خاک با استفاده از دستگاه tdr برای تعیین رطوبت خاک، محاسبه گردید. پس از برداشت و تعیین عملکرد دانه، ضریب حساسیت این رقم به تنش رطوبتی(ky) با استفاده از رابطة فائو محاسبه گردید. حداکثر عملکرد دانه مربوط به تیمار شاهد با آبیاری کامل و برابر 4565 کیلو گرم در هکتار و حداقل آن برابر 571 کیلو گرم در هکتار مربوط به تیمار دیم بود. حداکثر تبخیر و تعرق فصلی 337 میلی متر و حداقل آن 4/63 میلی متر به ترتیب مربوط به تیمار شاهد (t2) و تیمار دیم (t1) بود. مقادیر ky بر اساس رابطة بین کاهش نسبی تبخیر و تعرق و کاهش نسبی عملکرد برای کل دوره رشد 08/1، برای مرحلة پنجه زنی 45/0، برای ساقه رفتن 56/0 و برای مرحله تکامل دانه 48/0 به دست آمد. بیشترین ky برابر 1/1 و مربوط به مراحل “پنجه زنی و ساقه رفتن + خوشه رفتن و گلدهی” بود.